814

693

سرابي تبريزي، محمد كريم بن مهديقلي

قرن 13

برهان جامع لسان لغت [چاپ سنگي]

محمد كريم بن مهديقلي تبريزي

تبريز : دار الطباعه حاج محمد حسين، 1260ق.

خط: نستعليق. تاريخ كتابت: ۱۲۶۰ق .

230 ص. 25 س. 11 × 19 س. م. , جدول مزدوج.

لغتنامه اي كه در اواخر سلطنت فتحعلي شاه و به فرمان بهمن ميرزا، فرزند عباس ميرزا در يك مقدمه و ۲۹ باب تأليف شده است . مقدمة ده «طراز» دارد: اول: در باب اطلاق واژه «پارس » بر ايران و حدود آن؛ دوم: در تعداد حروف هجاي عرب و عجم؛ سوم: در بيان ترتيب لغات برهان جامع؛ چهارم: در اقسام كلمه (اسم و فعل و حرف ) با بحثي درباره هر يك از آنها؛ پنجم: در ضبط معاني حروف مفرده (در آغاز و ميان و پايان ) با اظهار نظرهايي درباره آن؛ ششم: درباره حروفي كه جز به تركيب ، معنايي ندارند (پسوندها و پيشوندها)؛ هفتم: در تجويز تبديل حروف به يكديگر؛ هشتم: در ضماير؛ نهم: در املاء (طرز نگارش كلمات )؛ و دهم: در عقد انامل (رقم نويسي اعشاري )..

آغاز: بسمله، الحمدلله الذي خلق الوري و علمه البيان ثم هدي و جعل اختلاف ... و بعد در هنگامي كه حضرت آسمان رفعت و كيوان رتبت شاهزاده آزاده ... , انجام: ... هيي چو علي يعني هستي مقابل نيستي و بكسر اول نيز آمده. , انجامه: تمت الكتاب بعون الملك الوهاب ... سنه ۱۲۶۰.

در حاشيه اشعاري از شعراي مختلف با ذكر نام آنها بعنوان شاهد شعري بعضي از واژه‌ها آمده است.

ص. ۱: يادداشت خريد كتاب از شخصي به نام "علي" در تاريخ ۱۲۸۱ق. , ص. ۲۲۹: يادداشت مقابله كتاب توسط مؤلف در سال ۱۲۶۰ق.

ص. 1: مهر بيضوي، سجع: "يا رحيم"؛ مهر بيضوي، سجع: "صدر الشريعة"؛ مهر بيضوي، سجع: "عبده الراجي، حسن بن علي". ص. 230: مهر ناخوانا

كاغذ: فرنگي شكري. جلد : مقوايي، روكش كاغذ سرمه اي، عطف گالينگور مشكي. گوشه ها تيماج مشكي. آستر كاغذ گلبهي. 18 × 26 س. م.

برهان جامع؛ برهان جامع اللسان؛ فرهنگ محمد شاهي

سالم

الذريعه (3 : 94)؛ مشار (1 : 752).

فارسي - واژه نامه ها

VM2

4F3

693

1260

96/3/28

ع , ع برهان جامع , ع برهان جامع اللسان , ع فرهنگ محمد شاهي

فهرستنويس : خانم آب پرور - فهرستنويس همكار : خانم كياني