7

8

فردوسي، ابوالقاسم

329 -416 ؟ق.

شاهنامه [چاپ سنگي]

ابوالقاسم فردوسي

طهران : به سعي و اهتمام عبدالمحمد الرازي، 1267ق.

خط : نستعليق. كاتب : مصطفي قلي ابن محمد هادي. تاريخ كتابت : 1266 - 1267ق.

4 ج. در يك مجلد. [1174] + ص. 29 س. 15 × 26 س. م. , چهارستوني، جدول مضاعف، جدول بندي ابيات، آغاز هر جلد سرلوح و حواشي با نقوش گل و بوته و اسليمي؛ تصاوير : ص. [26] : بر تخت نشستن جمشيد، ص. [30] : ضحاك، ص. [40] : بر تخت نشستن فريدون و آگاهي يافتن مادرش از احوالات آن، ص. [58] : شبيخون بردن تور بر لشكر منوچهر و كشته شدن تور بدست منوچهر، ص. [63] : نامه منوچهر با سر سلم نزد فريدون و باز آمدنش بايران و سپردن فريدون تاج و تخت را بدو، ص. [97] : كشتن رستم پيل سپيد را، ص. [107] : جنك [جنگ] نوذر با افراسياب بار سيوم، ص. [122] : جنگ رستم با افراسياب، ص. [127] : كيكاوس بر تخت پادشاهي، ص. [141] : خوان هفتم كشتن رستم ديو سپيد را، ص. [157] : رزم دوم رستم با شاه هاماوران، ص. [168] : [جنگ رستم و افراسياب]، ص. [185] : پرسيدن سهراب نام و نشان سرداران ايران از هجير، ص. [195] : كشته شدن سهراب به دست رستم، ص. [211] : گذشتن سياوش از آتش، ص. [228] : كوي زدن و هنر نمودن سياوش پيش افراسياب، ص. [230] : نخچير كردن سياوش با افراسياب، ص. [251] : كشته شدن سياوش بدست كروي بفرمان افراسياب، ص. [262] : فرستادن افراسياب سرخه را بجنك [بجنگ] رستم و كرفتار [گرفتار] و كشته شدنش، ص. [288] : نشانيدن كاوس خسرو را بر تخت شاهي، ص. [301] : آكاه [آگاه] شدن فرود از آمدن لشكر ايران، ص. [320] : رزم فريبرز با پيران و شكست خوردن ايرانيان، ص. [339] : فرستادن كيخسرو رستم را بياري طوس و ايرانيان، ص. [353] : نبرد رستم با اشكبوس و كشته شدن اشكبوس بدست رستم، ص. [371] : كرفتار [گرفتار] شدن خاقان و شكست خوردن تورانيان، ص. [388] : انداختن اكوان ديو رستم را در دريا، ص. [413] : برآوردن رستم بي‍ژن را از چاه، ص. [435] : شبيخون كردن نستيهن و كشته شدن او بدست بيژن و با هم آميختن هر دو لشكر، ص. [456] : جنگ كودرز [گودرز] با پيران و كشته شدن پيران، ص. [469] : لشكر آراستن كيخسرو بجنگ افراسياب، ص. [484] : رفتن كيخسرو پس افراسياب، ص. [503] : كذشتن [گذشتن] شاه كيخسرو از آب، ص. [511] : كرفتار [گرفتار] شدن افراسياب و كشته شدن او و كرسيوز [گرسيوز] بدست كيخسرو، ص. [525] : دادن كيخسرو پادشاهي بلهراسب، ص. [540] : كشتن كشتاسب [گشتاسب] اژدها را بكوه سقيلا، ص. [549] : پيدا شدن زردتشت و كزيدن [گزيدن] كشتاسب [گشتاسب] و لهراسب و همكي [همگي] سرداران ايران كيش او را، ص. [577] : رزم اسفنديار با ارجاسب و فيروزي يافتن اسفنديار و كريختن [گريختن] ارجاسب، ص. [590] : آمدن خواهران نزد اسفنديار و شناختنش، ص. [603] : رفتن بهمن با پيغام اسفنديار نزد رستم،ص. [625] : باز رفتن رستم بجنگ و كشته شدن اسفنديار، ص. [635] : كشتن رستم شغاد را و مردن رستم وزواره، ص. [656] : آكاهي [آگاهي] يافتن اسكندر از خسته شدن دارا و رفتنش نزد او و اندرز كردن دارا با اسكندر و مردنش، ص. [707] : بر تحت نشستن اردشير بابكان در بغداد، ص. [721] : رزم شاپور با روميان و كرفتار [گرفتار] شدن بزانوش، سردار لشكر روم و آشتي كردن قيصر با شاپور، ص. [744] : هنر نمودن بهرام در شكاركاه [شكارگاه] پيش منذر، ص. [781] : تاختن بهرام بر لشكر خاقان و كرفتار [گرفتار] كردنش، ص. [799] : آمدن شنكل [شنگل] با هفت پادشا نزد بهرام، ص. [818] : نشستن انوشيروان و اندرز كردن بسرداران، ص. [830] : رزم نوشيروان با فرفوريوس سپهسالار قيصر و شكست دادن و كرفتن [گرفتن] قالينوس و انطاكيه را، ص. [902] : بر تخت نشستن هرمز، ص. [919] : رزم كردن و كشته شدن ساوه شاه، ص. [939] : آگاه شدن خسرو پرويز از كور شدن هرمز و بر تخت نشسن، ص. [971] : رزم خسرو با بهرام چوبينه و كشته شدن كوت روي، ص. [976] : جنك [جنگ] سيوم خسرو با بهرام و شكست يافتن بهرام، ص. [1001] : نامه قيصر بخسرو با هديه و خواستن دار مسيح، ص. [1034] : بر تخت نشيتن يزدكرد [يزدگرد] و اندرز كردن بسرداران، ص. [1039] : رزم رستم با سعد و قاص و كشته شدن رستم؛ راده.

ديباچه [ص. 1 - 16]، جلد 1 [ص. 18 - 326]، جلد 2 [ص. 328 - 547]، جلد 3 [ص. 548 - 817]، جلد 4 [ص. 818 - 1051]، ملحقات [ص. 1052 - 1145] فرهنگ الفاظ نادره [ص. 1146 - 1172]. در انتها اشعاري در هجو سلطان محمود در 1 برگ آمده است.

آغاز ﴿جلد 1﴾ : بر پيشگاه ضمير مهر تنوير صاحبان فصاحت و سابقان كوي بلاغت پوشيده و مستور نماناد كه كتب سحر نصاب شاهنامه ... , انجام ﴿جلد 1﴾ : ... بپاي آمد اين داستان فرود * كنون رزم كاموس بايد شنود. , آغاز ﴿جلد 2﴾ : بنام خداوند خورشيد و ماه * كه دلرا بنامش خرد داد راه... , انجام ﴿جلد 2﴾ : ... از آن پس تن نامور خاكراست * سخن كوي جان معدن پاكراست. , آغاز ﴿جلد 3﴾ : چنانديد كوينده [گوينده] يكشب بخواب * كه يك جام مي داشتي چون ... , انجام ﴿جلد 3﴾ : ... سرانجام جوي از همه كار خويش * به تيمار بيشي مكن دلت ريش. , انجامه ﴿جلد 3﴾ : تمام شد جلد سيوم شاهنامه فردوسي طوسي و شروع جلد چهارم كرديد [گرديد] و السلام 1266. , آغاز ﴿جلد 4﴾ : چو كسري نشست از بر كاه نو * همي خواندندي و را شاه نو ... , انجام ﴿جلد 4﴾ : ... نميرم ازين پس كه من زنده ام * كه تخم سخن را پراكنده ام. , انجامه ﴿جلد 4﴾ : تمام شد كتاب شاهنامه فردوسي طوسي ... سنه 1267 ق. . , آغاز ﴿ملحقات﴾ : چو نزديك شد نزد جمشيد شاه * يكي نامه بنوشت ... , انجام ﴿ملحقات﴾ : ... به پايان رسانيدم اين داستان * بدانسان كه بشنيدم از باستان. , انجامه ﴿ملحقات﴾ : تمام شد كتاب شاهنامه فردوسي طوسي رحمة عليه حسب الفرمايش صاحب معظم و قبله مكرم خير الحاج حاجي محمد حسين تاجر طهراني علي يد الاقل الاحقر مصطفي قلي ابن مرحوم محمد هادي سلطان كجوري بلده غفرالله له در جهاپ خانه مبارك صناعت دستگاهي استاد الاساتيد سر كار با اقتدار في فن الشريف خير الحاج حاجي عبد المحمد الرازي به اتمام رسيد بتاريخ چهاردهم شهر محرم سنه 1267ق.

مسئوليت معنوي اثر : محمد حسين تاجر طهراني.

كاغذ : فرنگي نخودي. جلد : مقوايي، روكش پارچه مشكي. آستر بدرقه : كاغذ سبز، عطف تيماج مشكي (روكش جلد تيماج مشكي بوده كه به علت آسيب ديدگي با پارچه مشكي پوشانده شده). 21 × 5/33 س. م.

جلد فرسوده؛ پارگي و اثر رطوبت در برخي اوراق، مرمت قديمي در برخي اوراق.

مشار فارسي (3 : 3176)، ملي (13508-6)، نسخه عكسي ميراث اسلامي (3 : 1086)، منزوي (4 : 2953)، مسعودي سنگي رحلي ﴿ ص. 58، 99﴾.

جلال الدين داودي

شعر فارسي - قرن 4ق. , شعر حماسي

VM2

8F1/21

8

1267

31/3/1393

ع

فهرستنويس : خانم آب پرور - فهرستنويس همكار : خانم كياني